Chế độ dinh dưỡng cho bé ăn dặm như thế nào để phát triển khỏe mạnh? Trong sáu tháng đầu đời, nhu cầu dinh dưỡng của bé khá đơn giản: bé chỉ cần bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Nhưng từ sáu tháng trở đi, bé cần lượng dinh dưỡng nhiều hơn sữa bú hàng ngày. Do đó, chúng ta bắt đầu cho bé ăn bổ sung hay còn gọi là ăn dặm – mặc dù sữa mẹ hoặc sữa công thức vẫn chiếm một phần đáng kể trong khẩu phần ăn của bé cho đến khi bé được 12 tháng tuổi.
- Tổng hợp những thực đơn ăn dặm dinh dưỡng cho bé từ 6-9 tháng tuổi
- 7 nguyên tắc vàng cho bé ăn dặm
- Khi nào cho bé ăn dặm là thích hợp nhất?
Thời điểm và thực phẩm ăn dặm cho bé
Cho bé ăn dặm đúng thời điểm là rất quan trọng, đó là khi bé được khoảng 6 tháng tuổi. Bạn không nên cho bé ăn dặm quá sớm vì lúc này hệ tiêu hoá của bé vẫn chưa hoàn thiện. Hơn nữa, ăn dặm quá sớm có thể dẫn đến sự mất cân bằng trong chế độ dinh dưỡng của bé hoặc làm bé bị dị ứng với một số loại thức ăn. Tuy nhiên bạn cũng không nên cho bé ăn dặm quá trễ.
Nhiều ông bố bà mẹ băn khoăn không biết chọn thực phẩm ăn dặm gì cho bé yêu. Trước đây, cho bé ăn dặm thường dựa trên bảng phân loại thức ăn cứng nhắc theo từng độ tuổi của bé. Tuy các bà mẹ vẫn áp dụng phương pháp cho bé ăn dặm theo từng độ tuổi, chẳng hạn như uống sữa bò lúc bé được 12 tháng tuổi nhưng ngày nay chính bé mới là người xác định thức ăn và thời điểm cho bản thân. Chính vì thế, các cơ sở y tế rất linh động khi đưa ra các chỉ dẫn về chế độ dinh dưỡng cho từng bé.
Tổ chức Y tế Thế giới chia quá trình ăn dặm của bé thành bốn giai đoạn theo mức độ phát triển vận động của bé:
1. Giai đoạn thứ nhất: cho bé ăn bằng thìa loại thức ăn được nghiền nhuyễn, một hoặc hai lần mỗi ngày.
2. Giai đoạn thứ hai: là lúc kỹ năng vận động của bé phát triển mạnh mẽ. Lúc này bạn có thể tập cho bé tiếp xúc với thức ăn thô vì bé đã có thể điều khiển các cử động tay nhanh nhẹn rồi.
3. Giai đoạn thứ ba: bạn nên tập cho bé ăn những thức ăn không cần xay nhuyễn và đặc hơn bởi vì kỹ năng vận động của bé tiếp tục phát triển mạnh. Giai đoạn này bạn nên để cho bé tự ăn các miếng thức ăn nhỏ.
4. Giai đoạn thứ tư: bé đã tự ăn thành thạo và có thể cùng ăn chung với cả nhà mà không cần phải nấu món riêng.
Nguyên tắc dinh dưỡng cho bé
Nguyên tắc dinh dưỡng cho bé là cung cấp các dưỡng chất thiết yếu và giúp bé hình thành thói quen ăn uống khỏe mạnh. Ở giai đoạn đầu này, dù bạn phát mệt với các yêu cầu chi li về hàm lượng carbohydrates, chất đạm, chất béo, vitamin và các khoáng chất thì bạn vẫn phải nên tuân thủ những nguyên tắc vàng trong chế độ dinh dưỡng cho bé, chẳng hạn như nguyên tắc ĐA DẠNG HÓA THỰC PHẨM.
Phần cuối bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những hướng dẫn để giúp bé có thói quen ăn uống khỏe mạnh, trong đó đa dạng hóa thực phẩm cho bé là một nguyên tắc cốt lõi.
Nguyên tắc ăn uống khỏe mạnh
Chế độ ăn uống khỏe mạnh cho cả bạn và bé yêu dựa trên ba nguyên tắc cơ bản: đa dạng hóa thực phẩm, đầy đủ dưỡng chất và dùng thực phẩm chưa qua chế biến. Những nguyên tắc này tạo ra một chế độ dinh dưỡng hợp lý cho mọi lứa tuổi. Các cụ nhà ta cũng thường khuyên nhủ: “Ăn vóc học hay” đấy thôi.
Đa dạng hóa thực phẩm làm tăng hương vị cuộc sống
Đa dạng trong chế độ ăn uống tức là cho bé ăn nhiều nhóm thực phẩm khác nhau và nhiều loại thực phẩm khác nhau trong cùng một nhóm. Kết hợp nhiều thực phẩm trong cùng một nhóm sẽ tăng cường dưỡng chất cho bé, ví dụ mỗi ngày bạn có thể cho bé ăn hai loại trái cây khác nhau. Cách đơn giản là xem thức ăn có nhiều màu sắc hay không, ví dụ, trái cây màu đỏ có nguồn vitamin C dồi dào, rau củ xanh và vàng chứa hàm lượng vitamin A cao, ngũ cốc nguyên hạt và bánh mì nâu giàu kẽm, thịt trắng cung cấp đạm và sắt, các sản phẩm từ sữa bổ sung canxi và vitamin B2, v.v…
Mỗi ngày bạn nên chọn cho bé thực phẩm từ nhiều nguồn khác nhau. Nếu như chế độ ăn uống của bé không có một hoặc nhiều nhóm thực phẩm thì bé có nguy cơ mắc phải các vấn đề về sức khoẻ. Nhưng cũng nên lưu ý rằng không nhất thiết là bữa ăn nào cũng phải ăn đủ tất cả nhóm thực phẩm. Ăn mỗi loại thực phẩm một ít giúp trung hòa các thành phần thức ăn không phù hợp với cơ thể của bé và hạn chế các phản ứng phụ.
Đến đây bạn đã có thể biết làm thế nào để đa dạng hoá thực phẩm cho bé yêu. Hãy thường xuyên đổi món cho bé, bạn nhé!
Đầy đủ dưỡng chất cho sức khoẻ
Chọn thức ăn được làm từ các sản phẩm còn nguyên chất, chẳng hạn như bánh mì, ngũ cốc nguyên hạt hay sữa đậu nành xay từ hạt nguyên chất. Bạn nên chọn thực phẩm càng nguyên chất càng tốt để đảm bảo chế độ ăn của bé đầy đủ các dưỡng chất quan trọng và hạn chế thức ăn bị nhiễm khuẩn. Vì sao chúng ta cứ quen dùng các thực phẩm được chế biến sẵn mà không tận dụng hợp lý nguồn thực phẩm tươi ngon do thiên nhiên ban tặng?
Thực phẩm chưa qua chế biến
Ăn uống đúng cách không nên dùng nhiều thực phẩm đã qua chế biến như thức ăn nấu sẵn, thức ăn nhanh, thịt chế biến sẵn (xúc xích), bánh quy, bánh ngọt, sôcôla, bánh mặn, khoai tây chiên v.v… Nghe liệt kê như vậy bạn có thể giật mình vì nhà bạn cũng có một tủ chứa đầy những thức ăn đã qua chế biến đó. Nhưng bạn đừng lo lắng quá bởi vì nhà nào cũng như vậy cả, và miễn đó không phải là nguồn thực phẩm chính của gia đình bạn.
Theo lẽ thường, thức ăn càng ít chế biến thì hàm lượng dinh dưỡng càng cao và chứa càng ít chất bảo quản, chất tạo màu, chất tạo hương vị và phụ gia. Tuy nhiên, công nghệ chế biến thực phẩm tiên tiến hiện nay cũng có thể sản xuất nhiều sản phẩm đông lạnh và thực phẩm có đầy đủ dưỡng chất.
Bao nhiêu là đủ?
Vấn đề bé yêu của bạn nên ăn (hoặc bú sữa) bao nhiêu là thích hợp tùy thuộc vào bé và hoàn cảnh cụ thể. Có một số hướng dẫn về việc bé nên ăn và bú bao nhiêu, nhưng bạn hãy nhớ đó đơn thuần chỉ là HƯỚNG DẪN. Bạn đừng quá chú tâm vào các con số đó, vì sự tăng trưởng và phát triển của bé mới là bản hướng dẫn chính xác nhất. Mỗi bé có một nhịp độ phát triển riêng, cũng như thói quen đi tiêu, đi tiểu vậy.
Điều gì ảnh hưởng đến thói quen ăn uống của bé?
Có nhiều lý do khiến bé không thích ăn dặm, hoặc bé bắt đầu chịu ăn nhưng sau đó lại trở nên biếng ăn. Dưới đây chỉ là một số yếu tố ảnh hưởng đến việc ăn uống của bé:
- Khi bé bắt đầu mọc răng, bạn đừng nản nếu bé tỏ ra không hứng thú với việc ăn uống vì đây chỉ là dấu hiệu tạm thời.
- Khi bé bắt đầu biết đi, đôi khi bé chẳng hề quan tâm đến việc ăn uống. Điều này là do bé đang quá hào hứng với việc mới biết đi. Giai đoạn này rồi sẽ qua và mọi thứ sẽ sớm trở lại bình thường.
- Có thể bạn phải cố gắng hơn 10 lần để tập cho bé ăn thử một món mới, do đó bạn phải thật kiên nhẫn! Bạn đừng nhẫm lẫn biểu hiện từ chối của bé với việc bé hoàn toàn không thích món đó.
- Bé yêu nào khi mệt trong người cũng thường không thích ăn, nhưng tình trạng đó sẽ qua nhanh thôi. Tốt hơn hết là bạn nên tránh ép bé ăn trong khi bé đang mệt hoặc đang cáu kỉnh. Bạn hãy chọn thời điểm thích hợp để cho bé ăn.
Những lời khuyên khác về dinh dưỡng cho bé
Cho bé bú sữa mẹ/sữa công thức trước
Cho bé bú sữa mẹ hoặc sữa công thức trước khi cho ăn dặm để bảo đảm bé hấp thụ đầy đủ những dưỡng chất thiết yếu và các thành phần bảo vệ sức khỏe cho bé. Điều này cũng sẽ giúp bé đỡ quấy khóc vì đói trước khi bạn bắt đầu cho bé ăn, và sẽ tạo một không khí nhẹ nhàng và thoải mái cho bé. Khi bé được 9 tháng tuổi thì quy trình này nên đảo ngược lại, nghĩa là cho bé ăn dặm trước rồi mới bú sữa.
Từ sữa đến thức ăn nghiền rồi đến thức ăn không cần xay nhuyễn
Bé yêu phải thay đổi chế độ dinh dưỡng từ việc hoàn toàn bú sữa luôn có cùng mùi vị và độ lỏng sang kiểu ăn dặm. Do đó bé phải tập làm quen dần với trải nghiệm hoàn toàn mới này. Thức ăn cho bé cần đặc hơn, có mùi vị, hình thức và màu sắc đa dạng hơn. Bạn phải đảm bảo rằng thức ăn của bé được nấu kỹ hoặc được nghiền nhuyễn (bằng tay, máy xay hoặc dụng cụ chế biến thức ăn cho trẻ) để tạo thành một dạng chất lỏng mịn như sữa chua (có thể sử dụng sữa mẹ hoặc sữa công thức để hòa thức ăn cho bớt đặc). Để kiểm tra phản ứng của bé, sau 3-5 ngày rồi bạn hãy cho bé thử ăn một món mới khác nhé.
Khởi đầu theo cách bạn muốn duy trì
Do lúc đầu bé thường ăn rất ít- có thể bé chỉ ăn được khoảng một vài thìa, do đó chất lượng món ăn của bé là rất quan trọng. Hãy cho bé ăn những thực phẩm ngon, giàu chất dinh dưỡng và không có chất phụ gia. Điều này cũng có thể áp dụng ngay cả với các trẻ đang tập đi, là độ tuổi mà các bé thường đòi ăn mặc dù dạ dày của bé vẫn còn tương đối nhỏ.
Bạn hãy nhớ rằng bởi vì bé yêu của bạn ngày càng độc lập hơn, nên bạn sẽ khó kiểm soát được những gì bạn cho bé ăn và những gì bé thật sự dung nạp. Bạn hãy cố gắng kiên trì và nhất quán, đừng bị rối và hãy tự làm gương cho bé.
Đừng bỏ bữa
Với nhịp sống xô bồ ngày nay, việc bé bị nhỡ bữa chính hoặc bữa ăn dặm rất dễ xảy ra. Nhưng bạn hãy cố gắng đừng rơi vào vòng xoáy đó. Cung cấp một lượng dưỡng chất đều đặn suốt cả ngày sẽ giúp bé có đủ năng lượng cần thiết cũng như đảm bảo sự phát triển trí não lẫn thể chất của bé. Bỏ bữa hoặc thậm chí ăn muộn hơn thường lệ chỉ 10 phút thôi cũng có thể khiến bé yêu của bạn trở nên cáu kỉnh và khó chịu.
Đặc biệt chú ý đến chất sắt
Khi bé khoảng 6 tháng tuổi, lượng sắt có sẵn trong cơ thể bé từ lúc sinh ra bắt đầu giảm đi. Bé yêu của bạn cần được bổ sung chất sắt để tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh. Vì thế người ta khuyên trẻ từ 6 tháng tuổi nên ăn ngũ cốc bổ sung chất sắt dành cho trẻ em.
Vung vãi thế mà vui
Nên để bé có cảm giác thích thú với việc ăn uống. Khuyến khích bé vui vẻ ăn tức là bạn phải chấp nhận để bé tự cảm nhận được thức ăn, vung vãi khắp bàn, thậm chí một số bé còn thích bôi thức ăn vào người, hay nghịch ngợm gắn các mẩu thức ăn lên tai, lên đầu nữa!
Đã là vui, thì chuyện lộn xộn, vung vãi khi ăn thật ra cũng có thể giải quyết dễ dàng thôi. Bạn hãy đặt bé ở một nơi thoải mái và dễ lau chùi, ví dụ như trên ghế đẩu (hoặc tương tự thế), đeo yếm dãi cho bé (bạn có thể chọn yếm có màu tương đồng với màu thức ăn để có thể che được những vết bẩn khó giặt). Thật tiện lợi nếu bạn chuẩn bị sẵn khăn tay hoặc khăn mặt ẩm mềm bên cạnh.
Hãy kiên nhẫn
Mỗi lần bạn chỉ nên tập cho bé ăn thử một món mới thôi và để bé thử ăn món đó trong khoảng 3 đến 5 ngày. Làm như thế, nếu cơ thể bé có phản ứng không tốt thì bạn sẽ dễ dàng xác định được loại thức ăn nào là nguyên nhân.
Bé yêu cũng có cá tính
Mỗi người chúng ta đều có cách hành xử riêng và các bé cũng không ngoại lệ. Mỗi bé đều có thể trạng, cá tính, sở thích, khả năng, kỹ năng và ngưỡng chịu đựng khác nhau. Một số bé có thể biết cầm thìa từ rất sớm trong khi các bé khác phải luyện tập nhiều lần. Một số bé sớm thể hiện tính độc lập khi thích được tự ăn hơn là được bạn cho ăn.
Ấm, nóng hay lạnh?
Đa số các bé thường thích thức ăn có nhiệt độ bằng với nhiệt độ trong phòng của bé, tuy nhiên một số bé lại thích thức ăn hơi ấm hơn, như nhiệt độ của cơ thể (độ ấm như sữa mẹ chẳng hạn). Bạn nên chưng bát ăn của bé trong một bát nước nóng để có được món ăn ấm nóng như bé ưa thích. Và hãy cẩn thận nếu bạn hâm nóng thức ăn bằng lò vi sóng bởi vì nhiệt độ tỏa ra trong thức ăn thường không đều- nếu bé bất ngờ ăn phải một ngụm thức ăn nóng có thể khiến bé bị hoảng và có thể làm bỏng miệng bé.
Trẻ tập ăn dặm cần uống gì?
Thận của bé vẫn chưa hoàn thiện như của người lớn để xử lý chất thải sau tiêu hóa. Khi bé bắt đầu ăn dặm, chúng ta cần chú ý lượng nước trong ngày của bé, điều này đặc biệt quan trọng khi dùng thức ăn dặm để thay thế sữa. Nước lọc là tốt nhất, những chất lỏng khác như nước trái cây và các loại nước ngọt khác không cần thiết lắm. Bé vẫn chưa biết cách thể hiện cho bạn biết khi nào bé khát nên bạn cần cho bé uống nước liên tục trong ngày. Hãy đặt bình và cốc nước ở những nơi con bạn dễ nhìn và dễ lấy, đồng thời kiểm tra lượng nước bé uống trong ngày.
Một chút nước trái cây được không?
Thông thường các ông bố bà mẹ cho bé uống nước trái cây để tăng cường vitamin C. Sữa, nước trái cây và nước lọc là ba thức uống phổ biển cho trẻ dưới một tuổi, trong đó nước là quan trọng nhất. Nước trái cây thường không mang lại cho bé nhiều dưỡng chất (càng không tốt cho trẻ dưới 6 tháng tuổi) như sữa mẹ và sữa công thức. Một số trẻ không gặp vấn đề gì khi uống nước trái cây (nếu uống vừa phải), nhưng uống quá nhiều có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy và có thể ảnh hưởng đến khẩu vị của bé, thậm chí nếu trầm trọng hơn, có thể ảnh hưởng đến phát triển thể chất của bé. Dưới đây là một số hướng dẫn về việc uống nước trái cây:
- Không nên cho trẻ dưới sáu tháng tuổi uống nước trái cây.
- Không để nước trái cây trong các bình dễ mở vì bé sẽ uống cả ngày.
- Không cho bé uống nước trái cây trước khi đi ngủ.
- Khi nào có thể uống sữa bò?
Tốt nhất không nên cho trẻ dưới một tuổi uống sữa bò, để giảm nguy cơ dị ứng, cũng không nên cho trẻ uống sữa bỏ để bỏ hẳn sữa mẹ, sữa công thức hay các thức ăn dặm.
Khi nào cần đổi sang sữa ít béo?
Không nên dùng các sản phẩm ít béo kể cả sữa ít béo đối với trẻ nhỏ. Chỉ khi bé khoảng hai tuổi, bé mới nên dùng chung các sản phẩm này với cả nhà, nhưng không nhất thiết phải như vậy, nhất là nếu bé đã được đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dinh dưỡng nhờ nguồn thực phẩm phong phú trong chế độ ăn của bé. Không phải loại chất béo nào cũng nguy hại. Thực tế ngay cả chất béo bão hòa với lượng hợp lý cũng vẫn rất quan trọng đối với sự phát triển của bé.
Sản phẩm thay thế sữa bò
Chúng ta đều biết rằng sữa công thức hay sữa mẹ cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho trẻ dưới một tuổi. Vì thế không nên dùng các sản phẩm khác để thay thế sữa mẹ và sữa công thức trong giai đoạn này. Tuy nhiên có thể cho bé dùng một ít để làm cho chế độ ăn của bé đa dạng hơn, chẳng hạn như một loại nước uống bổ sung hoặc trộn chung vào món ăn chính khi nấu hay khi khuấy bột ngũ cốc cho bé. Và chỉ nên cho bé uống nước bổ sung sau bữa ăn chính để bé không quá no trước khi ăn.
Sau 1 tuổi, sản phẩm thay thế sữa là sự lựa chọn tuyệt vời cho các bà mẹ. Nhiều loại còn được tăng cường canxi để bổ sung cho cơ thể của bé (Theo McVeagh and Reed, 2001, nếu bạn đọc thấy 100ml canxi tức là tương đương với 100mg). Các loại đồ uống như thế còn cung cấp nhiều nước và dưỡng chất rất có lợi cho bé, đặc biệt đối với bé thiếu đường lactose có trong sữa động vật, bị dị ứng hay mẫn cảm.
Các sản phẩm thay thế sữa gồm:
- Đậu nành, nhiều loại sữa đậu nành hiện nay có bổ sung canxi (cụ thể là những loại được làm từ đậu nành nguyên chất).
- Các loại chứa quả hạt như sữa hạnh nhân (chứa nhiều chất béo cần thiết và canxi).
- Yến mạch (đặc biệt là loại ít đường và được cho là tốt cho hệ thần kinh).
- Gạo (có thể chứa nhiều đường).
- Thức ăn tự nấu hay thức ăn sẵn
Ít người phản đối chuyện thức ăn sẵn thì tiện lợi, đảm bảo vệ sinh và đầy đủ hàm lượng dinh dưỡng. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên biết cách chọn lựa khi dùng thức ăn sẵn cho bé. Thức ăn sẵn chỉ tốt cho bé khi phù hợp với độ tuổi của bé, chứa nhiều dưỡng chất, có ít hoặc không có phụ gia hay chất bảo quản, không đường, không muối.
Không nên cho bé dùng thức ăn sẵn thường xuyên vì bé dễ mắc phải một số vấn đề về sức khỏe như sau:
- Thiếu sự đa dạng trong dinh dưỡng và mùi vị món ăn: trẻ nhỏ được ăn thức ăn nấu ở nhà thường có được nhiều dưỡng chất, nhiều thành phần và mùi vị khác nhau.
- Dễ thích các chất tạo ngọt: nước trái cây hay sữa gầy thường được làm ngọt (cho dù những sản phẩm này có ghi nhãn “không thêm đường”). Đây là lý do vì sao một số bé thường thích các thực phẩm chế biến công nghiệp hơn.
- Thích ăn những thức ăn mềm và nhuyễn hơn: vì lý do an toàn, những nhà sản xuất thường chế biến các loại thức ăn mềm và nhuyễn hơn thức ăn được chế biến tại nhà. Ăn thức ăn mềm trong thời gian quá lâu sẽ làm bé chậm ăn thức ăn cứng hơn. Bé 7 tháng tuổi có thể ăn thức ăn đặc hơn. Bé 9 tháng tuổi có thể ăn thức ăn dạng miếng.
- Loại thức ăn này là phù hợp nhất để bé phát triển (kể cả về mặt ngôn ngữ), tăng cân và mọc răng bình thường. Hơn nữa, ăn thức ăn không xay nhuyễn sẽ tránh cho bé khảnh ăn về sau.
- Gây nhầm lẫn về hàm lượng thức ăn: hàm lượng bé ăn đôi lúc cũng khó đo lường. Thức ăn sẵn thường được đựng trong lọ rất lý tưởng và tiện lợi cho bé nhưng đối với bố mẹ thì thật khó vì họ không biết nên cho bé ăn thêm hay liệu bé ăn hẳn một hay hai lọ như thế có nhiều quá không.
- Chọn sản phẩm theo ý thích của người lớn: các chiêu tiếp thị thực phẩm dành cho em bé đôi lúc lại nhắm vào người lớn chúng ta, món này dùng cho “bữa tối” hay món kia sẽ là “món tráng miệng ngon lành”, thường chỉ về việc ăn uống của người lớn. Vì thế, bạn nên cho bé ăn đa dạng các loại thực phẩm khác nhau cho đến khi bé đủ lớn, để về sau bé sẽ tự hình thành sở thích ăn uống của mình.Chiến lược kết hợp thực phẩm chế biến sẵn cho bé
Bạn cần đảm bảo cho bé yêu làm quen với thực phẩm tự chế biến khi mới bắt đầu ăn thô. Thật ra loại thực phẩm này nên được sử dụng vào mỗi bữa ăn của bé. Bạn khoan vội cho bé ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, mà để dành khi đưa bé yêu đi chơi hoặc khi bạn về nhà trễ và không kịp tự chế biến bữa ăn cho bé. Thỉnh thoảng thức ăn của bé cũng có thể được dùng làm nước xốt tiện lợi cho những món ăn khác của cả nhà, chẳng hạn như món mì trộn hay cơm, nếu nước xốt cho cả gia đình không được ngon lắm (chẳng hạn như khi bố lỡ làm món xốt quá cay hợp do khẩu vị của riêng mình).
Thực phẩm không tốt cho trẻ nhỏ và trẻ mới tập đi
Dưới đây là gợi ý về những thực phẩm bé không nên ăn ở những độ tuổi nhất định:
– Mật ong: trẻ dưới 12 tháng tuổi không nên ăn mật ong bởi vì mật ong có chứa một lượng lớn đường đơn chất và bào tử của vi khuẩn Clostridium Botulinum. Mặc dù loại vi khuẩn này vô hại với người lớn nhưng lại gây cho trẻ chứng táo bón, thay đổi khẩu vị, ngủ li bì và thậm chí là bỏ bú dẫn đến bị mất nước và viêm phổi. Mật ong Úc có độ an toàn cao hơn vì chỉ có vài trường hợp gặp vấn đề, nhưng để đảm bảo an toàn bạn nên loại mật ong khỏi thực đơn dành cho bé yêu của mình.
– Trà: có chứa chất tannin làm giảm lượng nước trong cơ thể, do đó giảm khả năng hấp thụ sắt của bé.
– Các loại hạt: không nên cho trẻ nhỏ ăn nhóm thực phẩm này để tránh nguy cơ nuốt phải và dị ứng. Cho bé ăn bột làm từ các loại hạt sẽ tốt và an toàn hơn. Tuy nhiên, bạn nên tránh cho bé ăn đậu phộng trong năm đầu tiên hoặc ba năm đầu đời nếu như gia đình có tiền sử dị ứng với đậu phộng.
– Thực phẩm nhỏ và cứng: nên tránh cho bé ăn các loại hạt, bỏng ngô, nho và đậu nguyên hạt phòng trường hợp bé bị mắc nghẹn.
– Rau chân vịt: bé dưới một tuổi không nên ăn loại rau này, tránh gặp phải một vài vấn đề do axit oxalic gây nên.
Sản phẩm nguyên hạt: không phù hợp sử dụng cho trẻ nhỏ do có chứa hạt, tuy nhiên bánh mì nguyên cám thì lại tốt cho bé.
– Sữa đậu nành, sữa bò, sữa dê, sữa hạnh nhân hoặc sữa yến mạch: không phù hợp sử dụng thay thế sữa công thức. Tuy nhiên bạn có thể nấu hoặc cho trẻ trên mười tháng tuổi uống một lượng ít những loại sữa này. Đối với trẻ trên một tuổi, bạn nên thỉnh thoảng thay đổi thức uống cho bé.
– Sản phẩm ít béo không phù hợp cho trẻ dưới hai tuổi vì chúng không cung cấp đủ nhu cầu năng lượng cho trẻ.
– Những thức uống có chứa caffeine như trà, cà phê, cola, các loại nước uống có caffeine hoặc chất Guarana đều không tốt cho trẻ em.
– Đường và muối không nên thêm vào thức ăn của trẻ em bao gồm cả ngũ cốc điểm tâm, cháo đặc và thức ăn nướng lò. Nên đọc kỹ nhãn mác để kiểm tra hàm lượng đường và muối trong sản phẩm.
– Nước ép trái cây không tốt cho trẻ nhỏ (trừ khi được pha loãng) vì dễ dẫn đến nguy cơ sâu răng và tiêu chảy (đặc biệt là nước ép táo).
– Thức uống có ga hoặc nước ngọt chứa nhiều đường và chất làm ngọt nhân tạo vì thế không có lợi cho chế độ dinh dưỡng cho bé.
– Bạn nên tránh dùng bơ thực vật, và hãy thay thế bằng bơ động vật để đạt được hiệu quả dinh dưỡng tốt hơn. Thành phần chất béo trong bơ mà người lớn quan tâm thật ra không ảnh hưởng gì đến bé. Tuy nhiên bạn có tham khảo một lựa chọn thông minh khác là sử dụng bơ tự nhiên hoặc bơ làm từ các loại hạt.
Lưu ý cuối cùng
Bạn hãy nhớ rằng, sự tăng trưởng và phát triển của bé yêu chính là những chỉ số đánh giá quan trọng. Những lời chỉ dẫn cũng như khuyên bảo từ bạn bè và gia đình đôi khi có thể khiến người mẹ tự tin nhất cũng phải băn khoăn về khả năng chăm con của mình. Vì thế không gì tốt bằng dựa vào những biểu hiện của bé để tìm ra phương pháp chăm sóc con yêu hiệu quả nhất. Bạn hãy tìm đọc “Các hướng dẫn về chế độ ăn uống dành cho trẻ em ở Úc”. Hầu hết các nghiên cứu đều khuyến khích các bà mẹ nên cho con bú trong bốn đến sáu tháng đầu đời của trẻ.
Trẻ em cần ăn thức ăn đủ chất dinh dưỡng để tăng trưởng và phát triển bình thường
- Trẻ em cần được kiểm tra tăng trưởng thường xuyên.
- Hoạt động thể chất rất quan trọng đối với trẻ em.
- Hãy ăn đa dạng những thức ăn dinh dưỡng
Khuyến khích trẻ em
- Ăn nhiều rau, đậu và trái cây.
- Ăn nhiều ngũ cốc (bao gồm bánh mì, gạo, mì ống và mì sợi), đặc biệt là ngũ cốc nguyên hạt.
- Thêm vào thực đơn thịt nạc, cá, thịt gia cầm và/hoặc các loại thịt khác.
- Bổ sung thêm sữa, sữa chua, pho mát và/hoặc các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa. Trẻ dưới hai tuổi không nên uống sữa ít béo bởi vì trong giai đoạn này nhu cầu năng lượng rất cao. Tuy nhiên trẻ trên hai tuổi và thanh thiếu niên thì lại nên sử dụng các sản phẩm ít béo này.
- Nước lọc là loại thức uống tốt. Trẻ nhỏ không nên dùng các thức uống chứa cồn.
Ngoài ra cũng cần quan tâm đến:
- Hạn chế chất béo bão hòa và kiểm soát lượng chất béo cơ thể hấp thụ. Chế độ ăn ít béo không tốt cho trẻ nhỏ.
- Nên chọn thực phẩm ít muối.
- Sử dụng vừa phải đường cũng như thực phẩm chứa đường.
Hãy quan tâm đến thức ăn của bé yêu mình bằng cách tự nấu cho bé và bảo quản thức ăn cho bé cẩn thận nhé!
*** Hàng chục món ăn dặm ngon do mẹ Việt trẻ sở hữu
Singlemum tổng hợp
Bình luận bị đóng