Singlemum – Sữa công thức, sữa bò, sữa hạt – Loại sữa nào phù hợp cho trẻ? Bài viết không đưa ra quan niệm cá nhân để chọn sữa nào, bài viết đưa ra hướng dẫn lâm sàng của BYT các nước để các bạn có thể tham khảo và chọn được sữa thích hợp cho con mình.
- Nuôi con bằng sữa công thức đúng cách
- Cách chọn sữa cho trẻ sơ sinh phù hợp nhất
- DHA, ARA, Cholin và cách bổ sung phù hợp cho trẻ
SỮA MẸ
Ưu tiên trước nhất phải nói đến SỮA MẸ -không gì thay thế được-, chúng tôi luôn khuyên các mẹ nên cho bé bú đến 2 tuổi và thậm chí lâu hơn (nếu được). Nếu bé có được nguồn sữa mẹ, thì không cần cho bé uống thêm sữa công thức.
+ Mỗi ngày bé cần khoảng 560-600ml sữa/ngày là được.
+ Chế độ ăn cân bằng với thực phẩm, đặc biệt các thực phẩm có chứa sắt. Quá nhiều sữa có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn và nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.
SỮA CÔNG THỨC và SỮA BÒ TIỆT TRÙNG NGUYÊN KEM (100% BÉO)
Theo Viện Nhi khoa của Mỹ và Bộ Y Tế Anh, các bé trên 1 tuổi có thể chuyển dần dùng sữa bò tiệt trùng nguyên kem. Tuy nhiên, theo báo cáo của GS.BS. Cowbrough (đại diện Hiệp Hội Dinh dưỡng Anh), các bé tăng trưởng kém vẫn nên duy trì sữa công thức.
+ Mỗi ngày sữa công thức hoặc sữa bò nên giới hạn 560-600ml/ngày
+ Cùng với chế độ ăn cân bằng và đủ sắt từ động vật.
Quá nhiều sữa có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn và nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.
Lưu ý các bé ở Anh: từ 1-2 tuổi các bé dùng sữa whole pasteurised milk, từ 2 tuổi có thể dùng sữa semi-skimmed để phòng ngừa thừa cân.
SỮA HẠT (PLANT-BASED MILK)
Theo cơ quan Food Standards của Úc, tất cả các sữa có nguồn gốc từ thực vật có hàm lượng chất đạm và năng lượng thấp hơn sữa bò. Theo báo cáo của GS.BS. Crawley, đại diện của First steps nutrition trust của Anh, lượng chất đạm trong 50ml sữa bò tương đương bé phải uống 75ml sữa yến mạch (oat milk) = tương đương bé phải uống 250ml sữa hạnh nhân (almond milk).
Hiện nay có 2 nhóm phổ biến:
Nhóm 1: có nguồn gốc từ hạt (Nuts-based milk): sữa hạnh nhân (almond milk), sữa hạt óc chó (walnut milk), coconut milk ..Bên cạnh có hàm lượng chất đạm và năng lượng thấp, loại sữa này nếu làm thủ công ở nhà thì không có đủ vitamin B12, riboflavin. Đa phần các sữa làm sẵn thương mại loại này cũng không bổ sung các chất trên (VD: dạng sữa này ở Úc và New Zealand không được phép bổ sung thêm vitamin và khoáng-Theo cơ quan food standards của Úc và Newzealand cập nhật 2012). Nên không thích hợp thay thế như sữa chính cho các bé 1-2 tuổi. Tốt nhất chỉ nên dùng như góp 1 phần vào bữa ăn của bé.
Nhóm 2: có nguồn gốc ngũ cốc (cereal based milk): ví dụ như sữa yến mạch (oat milk), sữa từ gạo (rice milk): Bên cạnh hàm lượng chất đạm và năng lượng thấp, loại này nếu làm thủ công tại nhà thiếu vitamin D, canxi, riboflavin và vitamin B12. Tuy nhiên, nếu dùng loại làm sẵn thì có thể có bổ sung những chất trên. Nhưng theo cơ quan thực phẩm Anh (2009)
Sữa gạo (rice milk) không dùng như sữa chính cho bé dưới 5 tuổi vì yếu tố an toàn với arsenic. Còn Sữa yến mạch có thể dùng như sữa chính cho bé trên 2 tuồi. Tốt nhất chỉ nên dùng như góp 1 phần vào bữa ăn của bé.
NẾU VẪN MUỐN DÙNG SỮA HẠT NHƯ SỮA CHÍNH CHO BÉ TỪ 1-2 TUỔI
CẦN LƯU Ý NHỮNG ĐIỀU SAU:
+Nếu bé dùng sữa hạt, thì cần bù trừ lượng chất đạm bằng cách có chế độ ăn giàu đạm từ thịt động vật trong bữa ăn (đa dạng thịt cho bé- cá/tôm/trứng/thịt).
+Nếu cho bé dùng sữa hạt nhóm 1, thì chế độ ăn ngoài đảm bảo lượng đạm ở trên, còn có chế độ ăn đa dạng đủ riboflavin và vitamin B12. Không khuyến khích cho các bé nhẹ cân, biếng ăn và tăng trưởng kém.
+Nhóm 2 (chỉ oat milk) có thể dùng cho các bé bị dị ứng sữa bò NHƯNG phải có chỉ định và chẩn đoán chuyên khoa từ bác sỹ dinh dưỡng, bên cạnh đó bác sỹ sẽ có thực đơn hợp lý để giúp bé tăng trưởng bình thường.
Notes
GS.BS Cowbrough, Đại diện Hiệp Hội Dinh Dưỡng Anh, báo cáo tại cơ quan ngôn luận công khai của BYT Anh, trang Family Health Care với bài Feeding the toddler: 12 months to 3 years –challenges and opportunities, năm 2010.
Cơ Quan Food Standards của Úc và Newzealand (cập nhật 2012) với hướng dẫn Plant-based milk alternatives.
GS.BS. Crawley, đại diện của First steps nutrition trust của Anh chủ biên ấn phẩm Eating well: vegan infants and under-5s, năm 2014.
Ấn bản của BYT Anh “GUIDELINES FOR FEEDING INFANTS AND. CHILDREN UNDER 5 YEARS OLD”
Singlemum tổng hợp